Çölyak hastalığı ile ilgili olarak Sağlık Bakanlığından alınan yazı ve eklerinin incelenmesi sonucu aşağıdaki açıklamaların yapılmasına ihtiyaç duyulmuştur. Çölyak hastalığı, genetik olarak yatkın bireylerde buğday, arpa, çavdar, yulaf gibi tahıl ve tahıl ürünlerinde bulunan “gluten” proteinine karşı duyarlılık sonucu gelişen ince bağırsak hastalığıdır.
Bu hastalığın tanı yöntemlerinin gelişmesi ve farkındalığın artması ile tanı alan hasta sayısı çoğalmıştır. Çölyak hastalığının şu anda kanıtlanmış tek tedavisi yaşam boyu tam glutensiz diyet uygulamasıdır. Glutensiz diyette buğday, arpa ve çavdar içeren besinler tüketilmemelidir.
Glutensiz diyet ile yakınmaların kısa sürede kaybolacağı, bağırsakların normale döneceği, hastalığın tanısı alınmazsa veya diyete uyum iyi olmazsa, çocuklarda başta büyüme ve gelişme geriliği olmak üzere; anemi, vitamin yetersizlikleri, diş çürükleri, troit hastalıkları, kemik erimesi, diyabet ve kanser gibi birçok kronik hastalığa yakalanma riski artabileceği, çölyak hastalığı tanısı alan bireylerin glutensiz beslenmeye uymaları halinde, sağlıklı büyüme ve gelişmenin sağlanmasında, yetişkin çağında oluşabilecek problemlerin önlenmesinde ve okul başarısının artmasında etkiliği olduğu bildirilmektedir.
Buna göre;
1.9 Mayıs Dünya Çölyak Günün’ün bulunduğu hafta içerisinde resmi ve özel okul/kurumlarda, okul/kurum yönetimleri tarafından; Ek-1 ve Ek-2’de yer alan bilgilerden yararlanılarak öğrenci, öğretmen, veli, yemekhane-kantin işletmecisi/çalışanı ve diğer okul çalışanlarına yönelik farkındalık eğitimlerinin yapılmasının sağlanması,
2. Öğretmenlerin; uzun süren ve düzelmeyen ishal, tekrarlayıcı ve sürekli karın ağrısı, karında şişlik, iştahsızlık, boy kısalığı, ergenlikte gecikme, kusma, kabızlık, kemik erimesi ve kansızlık gibi bulguları fark etmesi halinde öğrencinin çölyak hastası olabileceği konusunda aileyi uyarması,
3. Çölyaklı öğrencinin izni alınarak hastalığı ile ilgili diğer öğrencilerin ilgilendirilmesi ve öğrenciye besin ikramında ısrarcı olmamalarının sağlanması,
4. Okul/kurumdaki kutlama, sınıf içi ve sınıf dışı etkinliklerde besin ikramı yapılacaksa çölyaklı öğrenci velisinin mutlaka bilgilendirilmesi ve glutensiz besinlerin sağlanması için gerekli önlemlerin alınması,
5. Çölyak hastalığının şu anda kanıtlanmış tek tedavisi ömür boyu tam glutensiz diyettir. Bu nedenle; Çölyaklı öğrencilerin beslenmesinin sağlanabilmesi için kantinlerde, okul/kurum ve pansiyon yemekhanelerinde Ek-1, Ek-2’de yer alan bilgiler kapsamında; glutensiz ürünlerin bulundurulması, glutensiz besin hizmetinin sağlanması için gerekli tedbirlerin alınması,
6. Okul/kurum yönetimleri tarafından kantin ve yemekhanede çalışan personele hangi besinlerin gluten içerdiği ve glutensiz besin pişirme ve saklama konusunda bilgilendirme yapılması,
7. e-okul sisteminde öğrencinin süreğen hastalığının yer aldığı bölüme çölyak tanısı konan öğrencilerin veri girişinin de düzenli olarak yapılması,
8. Çölyaklı öğrencilerin yaşam boyunca sağlıklarının korunması ve kendilerini güvende hissetmeleri için okul/kurumda gerekli tedbirlerin alınmasına yönelik yöneticiler, öğretmenler, veliler, kantin ve yemekhane işletmecisi/çalışanlarının yakın iş birliğinde olmasının sağlanması gerekmektedir.
Valiliklere (İl Millî Eğitim Müdürlüğü) gönderilen Çölyak Hastalığı ile Mücadele Yazısını indirmek İçin Tıklayınız.
Sağlık Bakanlığı Yazısı ve Eklerini İndirmek İçin Tıklayınız.
Ek 1 Çölyak Hastalığı Öğretmenler Yönelik Bilgilendirme Rehberi
Ek 2 Çölyak Hastaları İçin Yiyecek ve İçecek Standartları
